ရွင္သီဝလိဂါထာေတာ္
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏
ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ျဖစ္ေသာ ေကာလိယသာကီဝင္မင္းသားႏွင့္ သုပၸဝါသာ သာကီဝင္မင္းသမီးတို႔သည္ ရွင္သီဝလီမေထရ္ျမတ္၏ ခမည္းေတာ္ႏွင့္ မယ္ေတာ္ မိဘႏွစ္ပါး ျဖစ္ေလသည္။
ရွင္သီဝလီမေထရ္ျမတ္အေလာင္း သေႏၶေတာ္ ခ ေနစဥ္မွာပင္ ပစၥည္းဘ႑ာ ရတနာဆက္သၾကသူမ်ားျပားလ်က္ လာဘ္႐ႊင္ျခင္း၏အစ နိမိတ္ျပခဲ့သည္။ ပစၥည္းဥစၥာ ရတနာဘ႑ာတိုက္တြင္းမွ ထုတ္ယူသုံးစြဲေသာ္လည္း ျပည့္ၿမဲ ျပည့္လ်က္သာ၊ ကုန္ခန္းသြားသည္ မရွိ၊ လာဘ္လာဘ ျပည့္ဝျခင္းျဖင့္ ေကာင္းျခင္းမ်ားစြာ အက်ိဳးျပဳခဲ့ေလ၏။ သို႔ေသာ္ ၁၀-လႏွင့္လည္းမဖြား။ လ-၂၀ႏွင့္လည္း မဖြားဘဲ သမားေတာ္ႀကီးမ်ားပင္ ဉာဏ္ျမင္သမၽွ ေရာဂါရွာၾကေသာ္လည္း ေရာဂါမေတြ႕၊ ေဝဒနာ မရွိ၊ ခုနစ္ႏွစ္ တိတိၾကာေလေတာ့သည္။
ထိုခုနစ္ႏွစ္မွ လြန္ေျမာက္ ခုနစ္လ ေရာက္ေသာအခါမွာမူ သုပၸဝါသာ မင္းသမီးမွာ ကမၼဇေလ လႈပ္ရွားၿပီး ဗိုက္နာ၍ လာေသာ္ျငား ေမြးဖြားမည့္ပုံ မေပၚ၊ အခ်ီေတာ္ အေခ်ာ့ေတာ္ နန္းေတာ္မွာ ခစားၾကကုန္ေသာ သမားအေက်ာ္ ဟူရားေတာ္မ်ားႏွင့္တကြ လက္သည္ေတာ္ ေမာင္းမမ်ား ျပဳစုၾကျငားေသာ္လည္း ထူး၍ သက္သာျဖစ္မလာဘဲ နာၿမဲနာေနရာ ခုနစ္ရက္ ျပည့္သည့္ေန႔၌ မေအာင့္ႏိုင္ဘဲ ေကာလိယမင္းသားကို ျမတ္စြာဘုရားထံ ေစလႊတ္၍ ေဝဒနာကို ကယ္မေတာ္မူပါရန္ ေလၽွာက္တင္ခိုင္းေလသည္။ ေကာလိယမင္းသားလည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ ႏွမေတာ္ေသာ သုပၸဝါသာ မင္းသမီး၏ အျဖစ္ကို သြားေရာက္ ေလၽွာက္ထားရာ -
“သုပၸဝါသာသည္ သားရတနာကို ခ်မ္းသာစြာ ဖြားျမင္လိမ့္မည္” ဟု အမိန္႔ေတာ္ ရွိလိုက္ရာ ေကာလိယမင္းသား အိမ္ေတာ္ျပန္ေရာက္ေသာအခါ သုပၸဝါသာသာ သားရတနာကို ဖြားျမင္ၿပီး ျဖစ္ေနသည္ကို ဝမ္းေျမာက္စြာ ေတြ႕ရေလေတာ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရားက ခ်မ္းသာသြာ ေမြးဖြားလိမ့္မည္ဟု ေျပာေသာစကားအရ “သီဝလိ”ဟူေသာ အမည္ကို ေပးလိုက္ၾကေလသည္။
အမိဝမ္းတြင္းမွာ ခုနစ္ႏွစ္၊ ခုနစ္လ၊ ခုနစ္ရက္တိတိ ေနခဲ့ရေသာ သီဝလိ သတို႔သားမွာ ေမြးဖြား သန္႔စင္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ခုနစ္ႏွစ္အ႐ြယ္ပမာဏ ႐ုတ္တရက္ေျပာင္းလဲခဲ့သည္ျဖစ္ရာ သိတတ္၊ ရွက္တတ္ေသာအ႐ြယ္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေလသည္။ မီးဖြားသန္႔စင္ၿပီး ခုနစ္ရက္ေက်ာ္လြန္ေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားအား အိမ္ေတာ္သို႔ ပင့္ဖတ္ၿပီး သီဝလိကေလးအတြက္ဆြမ္းကပ္လႉဒါန္း ၾကသည္။
ထိုဆြမ္းကပ္လႉပြဲတြင္ ရွင္သာရိပုတၱရာက အမိဝမ္းတြင္း၌ ပဋိသေႏၶ ေနရျခင္းဒုကၡကို သိပါလၽွင္ တရားခ်မ္းသာရရန္ ရဟန္းျပဳသင့္ေၾကာင္း တရားေဟာေလရာ သီဝလိသတို႔သားမွာ မိဘႏွစ္ပါးထံ ခြင့္ပန္၍ သာသနာ႔အေမြ ခံယူေလေတာ့သည္။
ရွင္သာရိပုတၱရာသည္ သီဝလိသတို႔သားေလးကို ကမၼ႒ာန္းေပး၍ ဆင္ျခင္ေစကာ ဆံခ်ေပးေလရာ ဆံခ်ၿပီးသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အာသေဝကုန္ခမ္း၍ ရဟႏၲာျဖစ္သြားေလ ေတာ့သည္။
လႉဒါန္းသူ ေပါမ်ားလွ၍ လာဘ္လာ႐ႊင္လန္းသျဖင့္ ဧတဒဂ္ရ မဟာသာဝက အပါအဝင္ “လာဘ္လာဘ ဧတဒဂ္ရ -ရွင္သီဝလိ” ဟု ျမတ္စြာဘုရားက အသိအမွတ္ျပဳ မိန္႔ေတာ္မူသည္က စ၍ “ရွင္သီဝလိ ပရိတ္ဂါထာ မႏၲာန္ေတာ္” ဟု ျဖစ္ေပၚ႐ြတ္ဆိုပြားမ်ားခဲ့ၾကပါသည္။
ရွင္သီဝလိဂါထာ ပါဠိ
၁။ သီဝလီ စ မဟာနာမံ၊ သဗၺလာဘံ ဘဝိႆ တိ။ ေထရႆ အႏုဘာေဝန၊ သေဗၺ ေဟာႏၲဳ ပိယံ မမ။
၂။ သီဝလိ စ မဟာဝီေရာ ေယ ေယ ပႆႏၲဳ မံ ပိယံ။ ေတ ေတ ပႆႏၲဳ ပရမံ၊ ဇနပဒါ ပူဇယႏၲဳ။
၃။ သီဝလိ နာမ ေထေရန၊ မမသီေသ ဌေပတြာန၊ ဇမၺဴဒီပ မ႑ေလန၊ ဇေယာမႏၲာ သုခါဝဟံ။
၄။ သီဝလိ စ မဟာနာမံ၊ ဣႏၵာေဒဝါ သျဗဟၼကာ။ မႏုႆပုရိေသာ ဣတၳိ၊ မဟာလာဘံ ဘဝိႆတိ။
၅။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ နာနာေဒဟိ ဝရံ ဝရံ။ ဣဒမၸိ ပူဇာတံ ေဒတိ၊ မဟာသုခံ ဘဝိႆတိ။
၆။ ဝဏၰံ ဒႏၲံ သုခံ ကိတၱိ၊ အနာမယံ ဘေဝ ဘေဝ။ တဝ႐ုေကၡ ေဒဝဓိတာ၊ သဗၺေကာဓံ ဝိနႆႏၲဳ။
၇။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ သဗၺလာဘံ ဘဝိႆတိ။ ေထရႆ အာႏုဘာေဝန၊ သဒါ ေဟာတု ပိယံ မမ။
၈။ သီဝလိ စ မဟာေထေရာ၊ ေယ ေယ ပႆႏၲဳ မံ ပိယံ။ ေတ ေတ ပႆႏၲဳ မံ ပိယံ၊ ဇနပၸဒံ ပူဇယႏၲဳ။
၉။ သီဝလိ စ မဟာေထေရာ၊ မမ သီေသ ဌေပတြာန။ မႏၲိေတဇ ဇေယာမႏၲံ၊ အဟံ ဝႏၵာမိ သဗၺဒါ။
၁၀။ သီဝလိ စ မဟာေထေရာ၊ ေဒဝမႏုႆ ပူဇိေတာ။ ေသာရေဟာ ပစၥယာဒီနံ၊ မဟာလာဘံ ကေရာတု ေမ။
ပါဠိဆရာႀကီး ဦးေအာင္တင္ ဗုဒၶပရိတ္ေတာ္ႏွင့္ အႏၲရာယ္ကင္း ဂါထာေပါင္းခ်ဳပ္ (စာမ်က္ႏွာ-၁၈၅)
====================================
ရှင်သီဝလိဂါထာတော်
ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား သက်တော်ထင်ရှားရှိစဉ်ကပင် ဖြစ်ပါသည်။ မြတ်စွာဘုရား၏ ဆွေတော်မျိုးတော်ဖြစ်သော ကောလိယသာကီဝင်မင်းသားနှင့် သုပ္ပဝါသာ သာကီဝင်မင်းသမီးတို့သည် ရှင်သီဝလီမထေရ်မြတ်၏ ခမည်းတော်နှင့် မယ်တော် မိဘနှစ်ပါး ဖြစ်လေသည်။
ရှင်သီဝလီမထေရ်မြတ်အလောင်း သန္ဓေတော် ခ နေစဉ်မှာပင် ပစ္စည်းဘဏ္ဍာ ရတနာဆက်သကြသူများပြားလျက် လာဘ်ရွှင်ခြင်း၏အစ နိမိတ်ပြခဲ့သည်။
ပစ္စည်းဥစ္စာ ရတနာဘဏ္ဍာတိုက်တွင်းမှ ထုတ်ယူသုံးစွဲသော်လည်း ပြည့်မြဲ ပြည့်လျက်သာ၊ ကုန်ခန်းသွားသည် မရှိ၊ လာဘ်လာဘ ပြည့်ဝခြင်းဖြင့် ကောင်းခြင်းများစွာ အကျိုးပြုခဲ့လေ၏။
သို့သော် ၁၀-လနှင့်လည်းမဖွား။ လ-၂၀နှင့်လည်း မဖွားဘဲ သမားတော်ကြီးများပင် ဉာဏ်မြင်သမျှ ရောဂါရှာကြသော်လည်း ရောဂါမတွေ့၊ ဝေဒနာ မရှိ၊ ခုနစ်နှစ် တိတိကြာလေတော့သည်။
ထိုခုနစ်နှစ်မှ လွန်မြောက် ခုနစ်လ ရောက်သောအခါမှာမူ သုပ္ပဝါသာ မင်းသမီးမှာ ကမ္မဇလေ လှုပ်ရှားပြီး ဗိုက်နာ၍ လာသော်ငြား မွေးဖွားမည့်ပုံ မပေါ်၊ အချီတော် အချော့တော် နန်းတော်မှာ ခစားကြကုန်သော သမားအကျော် ဟူရားတော်များနှင့်တကွ လက်သည်တော် မောင်းမများ ပြုစုကြငြားသော်လည်း ထူး၍ သက်သာဖြစ်မလာဘဲ နာမြဲနာနေရာ ခုနစ်ရက် ပြည့်သည့်နေ့၌ မအောင့်နိုင်ဘဲ ကောလိယမင်းသားကို မြတ်စွာဘုရားထံ စေလွှတ်၍ ဝေဒနာကို ကယ်မတော်မူပါရန် လျှောက်တင်ခိုင်းလေသည်။
ကောလိယမင်းသားလည်း မြတ်စွာဘုရား၏ နှမတော်သော သုပ္ပဝါသာ မင်းသမီး၏ အဖြစ်ကို သွားရောက် လျှောက်ထားရာ -
“သုပ္ပဝါသာသည် သားရတနာကို ချမ်းသာစွာ ဖွားမြင်လိမ့်မည်” ဟု အမိန့်တော် ရှိလိုက်ရာ ကောလိယမင်းသား အိမ်တော်ပြန်ရောက်သောအခါ သုပ္ပဝါသာသာ သားရတနာကို ဖွားမြင်ပြီး ဖြစ်နေသည်ကို ဝမ်းမြောက်စွာ တွေ့ရလေတော့သည်။
မြတ်စွာဘုရားက ချမ်းသာသွာ မွေးဖွားလိမ့်မည်ဟု ပြောသောစကားအရ “သီဝလိ”ဟူသော အမည်ကို ပေးလိုက်ကြလေသည်။
အမိဝမ်းတွင်းမှာ ခုနစ်နှစ်၊ ခုနစ်လ၊ ခုနစ်ရက်တိတိ နေခဲ့ရသော သီဝလိ သတို့သားမှာ မွေးဖွား သန့်စင်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ခုနစ်နှစ်အရွယ်ပမာဏ ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲခဲ့သည်ဖြစ်ရာ သိတတ်၊ ရှက်တတ်သောအရွယ်တော်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့လေသည်။
မီးဖွားသန့်စင်ပြီး ခုနစ်ရက်ကျော်လွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားရှင်နှင့် သံဃာတော်များအား အိမ်တော်သို့ ပင့်ဖတ်ပြီး သီဝလိကလေးအတွက်ဆွမ်းကပ်လှူဒါန်း ကြသည်။
ထိုဆွမ်းကပ်လှူပွဲတွင် ရှင်သာရိပုတ္တရာက အမိဝမ်းတွင်း၌ ပဋိသန္ဓေ နေရခြင်းဒုက္ခကို သိပါလျှင် တရားချမ်းသာရရန် ရဟန်းပြုသင့်ကြောင်း တရားဟောလေရာ သီဝလိသတို့သားမှာ မိဘနှစ်ပါးထံ ခွင့်ပန်၍ သာသနာ့အမွေ ခံယူလေတော့သည်။
ရှင်သာရိပုတ္တရာသည် သီဝလိသတို့သားလေးကို ကမ္မဋ္ဌာန်းပေး၍ ဆင်ခြင်စေကာ ဆံချပေးလေရာ ဆံချပြီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အာသဝေကုန်ခမ်း၍ ရဟန္တာဖြစ်သွားလေ တော့သည်။
လှူဒါန်းသူ ပေါများလှ၍ လာဘ်လာရွှင်လန်းသဖြင့် ဧတဒဂ်ရ မဟာသာဝက အပါအဝင် “လာဘ်လာဘ ဧတဒဂ်ရ -ရှင်သီဝလိ” ဟု မြတ်စွာဘုရားက အသိအမှတ်ပြု မိန့်တော်မူသည်က စ၍ “ရှင်သီဝလိ ပရိတ်ဂါထာ မန္တာန်တော်” ဟု ဖြစ်ပေါ်ရွတ်ဆိုပွားများခဲ့ကြပါသည်။
ရှင်သီဝလိဂါထာ ပါဠိ
၁။ သီဝလီ စ မဟာနာမံ၊ သဗ္ဗလာဘံ ဘဝိဿတိ။ ထေရဿ အနုဘာဝေန၊ သဗ္ဗေ ဟောန္တု ပိယံ မမ။
၂။ သီဝလိ စ မဟာဝီရော ယေ ယေ ပဿန္တု မံ ပိယံ။ တေ တေ ပဿန္တု ပရမံ၊ ဇနပဒါ ပူဇယန္တု။
၃။ သီဝလိ နာမ ထေရေန၊ မမသီသေ ဌပေတွာန၊ ဇမ္ဗူဒီပ မဏ္ဍလေန၊ ဇယောမန္တာ သုခါဝဟံ။
၄။ သီဝလိ စ မဟာနာမံ၊ ဣန္ဒာဒေဝါ သဗြဟ္မကာ။ မနုဿပုရိသော ဣတ္ထိ၊ မဟာလာဘံ ဘဝိဿတိ။
၅။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ နာနာဒေဟိ ဝရံ ဝရံ။ ဣဒမ္ပိ ပူဇာတံ ဒေတိ၊ မဟာသုခံ ဘဝိဿတိ။
၆။ ဝဏ္ဏံ ဒန္တံ သုခံ ကိတ္တိ၊ အနာမယံ ဘဝေ ဘဝေ။ တဝရုက္ခေ ဒေဝဓိတာ၊ သဗ္ဗကောဓံ ဝိနဿန္တု။
၇။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ သဗ္ဗလာဘံ ဘဝိဿတိ။ ထေရဿ အာနုဘာဝေန၊ သဒါ ဟောတု ပိယံ မမ။
၈။ သီဝလိ စ မဟာထေရော၊ ယေ ယေ ပဿန္တု မံ ပိယံ။ တေ တေ ပဿန္တု မံ ပိယံ၊ ဇနပ္ပဒံ ပူဇယန္တု။
၉။ သီဝလိ စ မဟာထေရော၊ မမ သီသေ ဌပေတွာန။ မန္တိတေဇ ဇယောမန္တံ၊ အဟံ ဝန္ဒာမိ သဗ္ဗဒါ။
၁၀။ သီဝလိ စ မဟာထေရော၊ ဒေဝမနုဿ ပူဇိတော။ သောရဟော ပစ္စယာဒီနံ၊ မဟာလာဘံ ကရောတု မေ။
ပါဠိဆရာကြီး ဦးအောင်တင် ဗုဒ္ဓပရိတ်တော်နှင့် အန္တရာယ်ကင်း ဂါထာပေါင်းချုပ် (စာမျက်နှာ-၁၈၅)
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏
ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ျဖစ္ေသာ ေကာလိယသာကီဝင္မင္းသားႏွင့္ သုပၸဝါသာ သာကီဝင္မင္းသမီးတို႔သည္ ရွင္သီဝလီမေထရ္ျမတ္၏ ခမည္းေတာ္ႏွင့္ မယ္ေတာ္ မိဘႏွစ္ပါး ျဖစ္ေလသည္။
ရွင္သီဝလီမေထရ္ျမတ္အေလာင္း သေႏၶေတာ္ ခ ေနစဥ္မွာပင္ ပစၥည္းဘ႑ာ ရတနာဆက္သၾကသူမ်ားျပားလ်က္ လာဘ္႐ႊင္ျခင္း၏အစ နိမိတ္ျပခဲ့သည္။ ပစၥည္းဥစၥာ ရတနာဘ႑ာတိုက္တြင္းမွ ထုတ္ယူသုံးစြဲေသာ္လည္း ျပည့္ၿမဲ ျပည့္လ်က္သာ၊ ကုန္ခန္းသြားသည္ မရွိ၊ လာဘ္လာဘ ျပည့္ဝျခင္းျဖင့္ ေကာင္းျခင္းမ်ားစြာ အက်ိဳးျပဳခဲ့ေလ၏။ သို႔ေသာ္ ၁၀-လႏွင့္လည္းမဖြား။ လ-၂၀ႏွင့္လည္း မဖြားဘဲ သမားေတာ္ႀကီးမ်ားပင္ ဉာဏ္ျမင္သမၽွ ေရာဂါရွာၾကေသာ္လည္း ေရာဂါမေတြ႕၊ ေဝဒနာ မရွိ၊ ခုနစ္ႏွစ္ တိတိၾကာေလေတာ့သည္။
ထိုခုနစ္ႏွစ္မွ လြန္ေျမာက္ ခုနစ္လ ေရာက္ေသာအခါမွာမူ သုပၸဝါသာ မင္းသမီးမွာ ကမၼဇေလ လႈပ္ရွားၿပီး ဗိုက္နာ၍ လာေသာ္ျငား ေမြးဖြားမည့္ပုံ မေပၚ၊ အခ်ီေတာ္ အေခ်ာ့ေတာ္ နန္းေတာ္မွာ ခစားၾကကုန္ေသာ သမားအေက်ာ္ ဟူရားေတာ္မ်ားႏွင့္တကြ လက္သည္ေတာ္ ေမာင္းမမ်ား ျပဳစုၾကျငားေသာ္လည္း ထူး၍ သက္သာျဖစ္မလာဘဲ နာၿမဲနာေနရာ ခုနစ္ရက္ ျပည့္သည့္ေန႔၌ မေအာင့္ႏိုင္ဘဲ ေကာလိယမင္းသားကို ျမတ္စြာဘုရားထံ ေစလႊတ္၍ ေဝဒနာကို ကယ္မေတာ္မူပါရန္ ေလၽွာက္တင္ခိုင္းေလသည္။ ေကာလိယမင္းသားလည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ ႏွမေတာ္ေသာ သုပၸဝါသာ မင္းသမီး၏ အျဖစ္ကို သြားေရာက္ ေလၽွာက္ထားရာ -
“သုပၸဝါသာသည္ သားရတနာကို ခ်မ္းသာစြာ ဖြားျမင္လိမ့္မည္” ဟု အမိန္႔ေတာ္ ရွိလိုက္ရာ ေကာလိယမင္းသား အိမ္ေတာ္ျပန္ေရာက္ေသာအခါ သုပၸဝါသာသာ သားရတနာကို ဖြားျမင္ၿပီး ျဖစ္ေနသည္ကို ဝမ္းေျမာက္စြာ ေတြ႕ရေလေတာ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရားက ခ်မ္းသာသြာ ေမြးဖြားလိမ့္မည္ဟု ေျပာေသာစကားအရ “သီဝလိ”ဟူေသာ အမည္ကို ေပးလိုက္ၾကေလသည္။
အမိဝမ္းတြင္းမွာ ခုနစ္ႏွစ္၊ ခုနစ္လ၊ ခုနစ္ရက္တိတိ ေနခဲ့ရေသာ သီဝလိ သတို႔သားမွာ ေမြးဖြား သန္႔စင္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ခုနစ္ႏွစ္အ႐ြယ္ပမာဏ ႐ုတ္တရက္ေျပာင္းလဲခဲ့သည္ျဖစ္ရာ သိတတ္၊ ရွက္တတ္ေသာအ႐ြယ္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေလသည္။ မီးဖြားသန္႔စင္ၿပီး ခုနစ္ရက္ေက်ာ္လြန္ေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားအား အိမ္ေတာ္သို႔ ပင့္ဖတ္ၿပီး သီဝလိကေလးအတြက္ဆြမ္းကပ္လႉဒါန္း ၾကသည္။
ထိုဆြမ္းကပ္လႉပြဲတြင္ ရွင္သာရိပုတၱရာက အမိဝမ္းတြင္း၌ ပဋိသေႏၶ ေနရျခင္းဒုကၡကို သိပါလၽွင္ တရားခ်မ္းသာရရန္ ရဟန္းျပဳသင့္ေၾကာင္း တရားေဟာေလရာ သီဝလိသတို႔သားမွာ မိဘႏွစ္ပါးထံ ခြင့္ပန္၍ သာသနာ႔အေမြ ခံယူေလေတာ့သည္။
ရွင္သာရိပုတၱရာသည္ သီဝလိသတို႔သားေလးကို ကမၼ႒ာန္းေပး၍ ဆင္ျခင္ေစကာ ဆံခ်ေပးေလရာ ဆံခ်ၿပီးသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အာသေဝကုန္ခမ္း၍ ရဟႏၲာျဖစ္သြားေလ ေတာ့သည္။
လႉဒါန္းသူ ေပါမ်ားလွ၍ လာဘ္လာ႐ႊင္လန္းသျဖင့္ ဧတဒဂ္ရ မဟာသာဝက အပါအဝင္ “လာဘ္လာဘ ဧတဒဂ္ရ -ရွင္သီဝလိ” ဟု ျမတ္စြာဘုရားက အသိအမွတ္ျပဳ မိန္႔ေတာ္မူသည္က စ၍ “ရွင္သီဝလိ ပရိတ္ဂါထာ မႏၲာန္ေတာ္” ဟု ျဖစ္ေပၚ႐ြတ္ဆိုပြားမ်ားခဲ့ၾကပါသည္။
ရွင္သီဝလိဂါထာ ပါဠိ
၁။ သီဝလီ စ မဟာနာမံ၊ သဗၺလာဘံ ဘဝိႆ တိ။ ေထရႆ အႏုဘာေဝန၊ သေဗၺ ေဟာႏၲဳ ပိယံ မမ။
၂။ သီဝလိ စ မဟာဝီေရာ ေယ ေယ ပႆႏၲဳ မံ ပိယံ။ ေတ ေတ ပႆႏၲဳ ပရမံ၊ ဇနပဒါ ပူဇယႏၲဳ။
၃။ သီဝလိ နာမ ေထေရန၊ မမသီေသ ဌေပတြာန၊ ဇမၺဴဒီပ မ႑ေလန၊ ဇေယာမႏၲာ သုခါဝဟံ။
၄။ သီဝလိ စ မဟာနာမံ၊ ဣႏၵာေဒဝါ သျဗဟၼကာ။ မႏုႆပုရိေသာ ဣတၳိ၊ မဟာလာဘံ ဘဝိႆတိ။
၅။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ နာနာေဒဟိ ဝရံ ဝရံ။ ဣဒမၸိ ပူဇာတံ ေဒတိ၊ မဟာသုခံ ဘဝိႆတိ။
၆။ ဝဏၰံ ဒႏၲံ သုခံ ကိတၱိ၊ အနာမယံ ဘေဝ ဘေဝ။ တဝ႐ုေကၡ ေဒဝဓိတာ၊ သဗၺေကာဓံ ဝိနႆႏၲဳ။
၇။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ သဗၺလာဘံ ဘဝိႆတိ။ ေထရႆ အာႏုဘာေဝန၊ သဒါ ေဟာတု ပိယံ မမ။
၈။ သီဝလိ စ မဟာေထေရာ၊ ေယ ေယ ပႆႏၲဳ မံ ပိယံ။ ေတ ေတ ပႆႏၲဳ မံ ပိယံ၊ ဇနပၸဒံ ပူဇယႏၲဳ။
၉။ သီဝလိ စ မဟာေထေရာ၊ မမ သီေသ ဌေပတြာန။ မႏၲိေတဇ ဇေယာမႏၲံ၊ အဟံ ဝႏၵာမိ သဗၺဒါ။
၁၀။ သီဝလိ စ မဟာေထေရာ၊ ေဒဝမႏုႆ ပူဇိေတာ။ ေသာရေဟာ ပစၥယာဒီနံ၊ မဟာလာဘံ ကေရာတု ေမ။
ပါဠိဆရာႀကီး ဦးေအာင္တင္ ဗုဒၶပရိတ္ေတာ္ႏွင့္ အႏၲရာယ္ကင္း ဂါထာေပါင္းခ်ဳပ္ (စာမ်က္ႏွာ-၁၈၅)
====================================
ရှင်သီဝလိဂါထာတော်
ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား သက်တော်ထင်ရှားရှိစဉ်ကပင် ဖြစ်ပါသည်။ မြတ်စွာဘုရား၏ ဆွေတော်မျိုးတော်ဖြစ်သော ကောလိယသာကီဝင်မင်းသားနှင့် သုပ္ပဝါသာ သာကီဝင်မင်းသမီးတို့သည် ရှင်သီဝလီမထေရ်မြတ်၏ ခမည်းတော်နှင့် မယ်တော် မိဘနှစ်ပါး ဖြစ်လေသည်။
ရှင်သီဝလီမထေရ်မြတ်အလောင်း သန္ဓေတော် ခ နေစဉ်မှာပင် ပစ္စည်းဘဏ္ဍာ ရတနာဆက်သကြသူများပြားလျက် လာဘ်ရွှင်ခြင်း၏အစ နိမိတ်ပြခဲ့သည်။
ပစ္စည်းဥစ္စာ ရတနာဘဏ္ဍာတိုက်တွင်းမှ ထုတ်ယူသုံးစွဲသော်လည်း ပြည့်မြဲ ပြည့်လျက်သာ၊ ကုန်ခန်းသွားသည် မရှိ၊ လာဘ်လာဘ ပြည့်ဝခြင်းဖြင့် ကောင်းခြင်းများစွာ အကျိုးပြုခဲ့လေ၏။
သို့သော် ၁၀-လနှင့်လည်းမဖွား။ လ-၂၀နှင့်လည်း မဖွားဘဲ သမားတော်ကြီးများပင် ဉာဏ်မြင်သမျှ ရောဂါရှာကြသော်လည်း ရောဂါမတွေ့၊ ဝေဒနာ မရှိ၊ ခုနစ်နှစ် တိတိကြာလေတော့သည်။
ထိုခုနစ်နှစ်မှ လွန်မြောက် ခုနစ်လ ရောက်သောအခါမှာမူ သုပ္ပဝါသာ မင်းသမီးမှာ ကမ္မဇလေ လှုပ်ရှားပြီး ဗိုက်နာ၍ လာသော်ငြား မွေးဖွားမည့်ပုံ မပေါ်၊ အချီတော် အချော့တော် နန်းတော်မှာ ခစားကြကုန်သော သမားအကျော် ဟူရားတော်များနှင့်တကွ လက်သည်တော် မောင်းမများ ပြုစုကြငြားသော်လည်း ထူး၍ သက်သာဖြစ်မလာဘဲ နာမြဲနာနေရာ ခုနစ်ရက် ပြည့်သည့်နေ့၌ မအောင့်နိုင်ဘဲ ကောလိယမင်းသားကို မြတ်စွာဘုရားထံ စေလွှတ်၍ ဝေဒနာကို ကယ်မတော်မူပါရန် လျှောက်တင်ခိုင်းလေသည်။
ကောလိယမင်းသားလည်း မြတ်စွာဘုရား၏ နှမတော်သော သုပ္ပဝါသာ မင်းသမီး၏ အဖြစ်ကို သွားရောက် လျှောက်ထားရာ -
“သုပ္ပဝါသာသည် သားရတနာကို ချမ်းသာစွာ ဖွားမြင်လိမ့်မည်” ဟု အမိန့်တော် ရှိလိုက်ရာ ကောလိယမင်းသား အိမ်တော်ပြန်ရောက်သောအခါ သုပ္ပဝါသာသာ သားရတနာကို ဖွားမြင်ပြီး ဖြစ်နေသည်ကို ဝမ်းမြောက်စွာ တွေ့ရလေတော့သည်။
မြတ်စွာဘုရားက ချမ်းသာသွာ မွေးဖွားလိမ့်မည်ဟု ပြောသောစကားအရ “သီဝလိ”ဟူသော အမည်ကို ပေးလိုက်ကြလေသည်။
အမိဝမ်းတွင်းမှာ ခုနစ်နှစ်၊ ခုနစ်လ၊ ခုနစ်ရက်တိတိ နေခဲ့ရသော သီဝလိ သတို့သားမှာ မွေးဖွား သန့်စင်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ခုနစ်နှစ်အရွယ်ပမာဏ ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲခဲ့သည်ဖြစ်ရာ သိတတ်၊ ရှက်တတ်သောအရွယ်တော်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့လေသည်။
မီးဖွားသန့်စင်ပြီး ခုနစ်ရက်ကျော်လွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားရှင်နှင့် သံဃာတော်များအား အိမ်တော်သို့ ပင့်ဖတ်ပြီး သီဝလိကလေးအတွက်ဆွမ်းကပ်လှူဒါန်း ကြသည်။
ထိုဆွမ်းကပ်လှူပွဲတွင် ရှင်သာရိပုတ္တရာက အမိဝမ်းတွင်း၌ ပဋိသန္ဓေ နေရခြင်းဒုက္ခကို သိပါလျှင် တရားချမ်းသာရရန် ရဟန်းပြုသင့်ကြောင်း တရားဟောလေရာ သီဝလိသတို့သားမှာ မိဘနှစ်ပါးထံ ခွင့်ပန်၍ သာသနာ့အမွေ ခံယူလေတော့သည်။
ရှင်သာရိပုတ္တရာသည် သီဝလိသတို့သားလေးကို ကမ္မဋ္ဌာန်းပေး၍ ဆင်ခြင်စေကာ ဆံချပေးလေရာ ဆံချပြီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အာသဝေကုန်ခမ်း၍ ရဟန္တာဖြစ်သွားလေ တော့သည်။
လှူဒါန်းသူ ပေါများလှ၍ လာဘ်လာရွှင်လန်းသဖြင့် ဧတဒဂ်ရ မဟာသာဝက အပါအဝင် “လာဘ်လာဘ ဧတဒဂ်ရ -ရှင်သီဝလိ” ဟု မြတ်စွာဘုရားက အသိအမှတ်ပြု မိန့်တော်မူသည်က စ၍ “ရှင်သီဝလိ ပရိတ်ဂါထာ မန္တာန်တော်” ဟု ဖြစ်ပေါ်ရွတ်ဆိုပွားများခဲ့ကြပါသည်။
ရှင်သီဝလိဂါထာ ပါဠိ
၁။ သီဝလီ စ မဟာနာမံ၊ သဗ္ဗလာဘံ ဘဝိဿတိ။ ထေရဿ အနုဘာဝေန၊ သဗ္ဗေ ဟောန္တု ပိယံ မမ။
၂။ သီဝလိ စ မဟာဝီရော ယေ ယေ ပဿန္တု မံ ပိယံ။ တေ တေ ပဿန္တု ပရမံ၊ ဇနပဒါ ပူဇယန္တု။
၃။ သီဝလိ နာမ ထေရေန၊ မမသီသေ ဌပေတွာန၊ ဇမ္ဗူဒီပ မဏ္ဍလေန၊ ဇယောမန္တာ သုခါဝဟံ။
၄။ သီဝလိ စ မဟာနာမံ၊ ဣန္ဒာဒေဝါ သဗြဟ္မကာ။ မနုဿပုရိသော ဣတ္ထိ၊ မဟာလာဘံ ဘဝိဿတိ။
၅။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ နာနာဒေဟိ ဝရံ ဝရံ။ ဣဒမ္ပိ ပူဇာတံ ဒေတိ၊ မဟာသုခံ ဘဝိဿတိ။
၆။ ဝဏ္ဏံ ဒန္တံ သုခံ ကိတ္တိ၊ အနာမယံ ဘဝေ ဘဝေ။ တဝရုက္ခေ ဒေဝဓိတာ၊ သဗ္ဗကောဓံ ဝိနဿန္တု။
၇။ သီဝလိ စ မဟာလာဘံ၊ သဗ္ဗလာဘံ ဘဝိဿတိ။ ထေရဿ အာနုဘာဝေန၊ သဒါ ဟောတု ပိယံ မမ။
၈။ သီဝလိ စ မဟာထေရော၊ ယေ ယေ ပဿန္တု မံ ပိယံ။ တေ တေ ပဿန္တု မံ ပိယံ၊ ဇနပ္ပဒံ ပူဇယန္တု။
၉။ သီဝလိ စ မဟာထေရော၊ မမ သီသေ ဌပေတွာန။ မန္တိတေဇ ဇယောမန္တံ၊ အဟံ ဝန္ဒာမိ သဗ္ဗဒါ။
၁၀။ သီဝလိ စ မဟာထေရော၊ ဒေဝမနုဿ ပူဇိတော။ သောရဟော ပစ္စယာဒီနံ၊ မဟာလာဘံ ကရောတု မေ။
ပါဠိဆရာကြီး ဦးအောင်တင် ဗုဒ္ဓပရိတ်တော်နှင့် အန္တရာယ်ကင်း ဂါထာပေါင်းချုပ် (စာမျက်နှာ-၁၈၅)
